i ou på? como saber qual preposição usar
Um dos maiores desafios ao estudar uma língua é aprender preposições. Há muitas regras e muitas exceções, além de geralmente não fazer muito sentido quando a gente traduz.
Em norueguês, muita dificuldade pode surgir com as preposições i e på, que em português é uma preposição só: em. Veja os exemplos:
Jeg er født i Brasil, men nå bor jeg i Norge (nasci no Brasil, mas atualmente moro na Noruega)
Han er vokst opp på Island (ele cresceu na Islândia)
I dag er barna på skolen (hoje as crianças estão na escola)
Hun jobber i banken (ela trabalha no banco)
No português, a preposição em acaba se contraindo com os artigos (na = em+a; nas = em+as, etc), mas em norueguês as regras não tem nada a ver com gênero. Por que se diz i Norge e i Brasil, mas på Island?
COMO SABER QUANDO USAR CADA
- På é normalmente usada para se referir a cidades pequenas e vilarejos, mas também para se referir a ilhas. Exceções: i England, i Indonesia, i Irland, i Japan, i Lofoten, i Storbritannia, i Tromsø.
- I é normalmente usada para se referir a países, regiões, cidades maiores e qualquer lugar ao longo da costa, não importa o porte.
A preposição i é muito mais usada para se referir a lugares no exterior. Já para se referir a lugares na Noruega, usa-se tanto i quanto på, e há confusão até entre os falantes nativos da língua norueguesa. Lembro de uma edição do jornal local aqui, há muitos anos, onde um leitor se mostrou indignado ao perceber que o jornal usou a preposição errada ao mencionar o vilarejo dele, rs.
Se você vier para a Noruega e for morar na maiores cidades do país (Oslo, Bergen, Trondheim ou Stavanger), é fácil, é só usar i: i Trondheim, i Bergen, etc. No interior, o uso da preposição não tem uma regra, por isso é importante perguntar se os locais usam på ou i.
De acordo com o texto I eller på Gjøvik, antes se dizia på Gjøvik, på Hamar, på Lillehammer, todas cidades de cerca de 30 mil habitantes situadas na beira do lago Mjøsa, mas hoje já é comum ouvir i Gjøvik, i Hamar e i Lillehammer. O texto I eller på? Eller omvendt? discute com humor essa confusão, vale a pena a leitura e é bom para treinar o nynorsk.
Beleza, agora já vimos qual preposição usar quando o assunto é país e cidade, mas como saber qual preposição usar para se referir a outros lugares, como escola, banco, restaurante, farmácia?
Infelizmente não tem regra, a solução é aprender no dia a dia, por isso pergunte sempre! Uma dica é aprender não só a palavra, mas a preposição usada também. Por exemplo, em vez de aprender só apotek (farmácia), aprenda på apoteket, porque desse jeito você ainda memoriza o artigo certo de uma vez (apoteket).
EXEMPLOS
Compartilho aqui uma lista vários exemplos pra você ter uma colinha, anote ou dê um print aí e leve sempre com você, pra ficar fácil de acessar na hora que a dúvida bater. Desse modo você aprende naturalmente, aos poucos e sem estresse.
på apoteket (na farmácia)
på arbeid(et) (no trabalho)
på badet (no banheiro, onde há chuveiro ou banheira)
på biblioteket (na biblioteca)
på do (no lavabo, ou, mais especificadamente, na privada)
på fest (na festa)
på jobb(en) (no emprego)
på kino (no cinema)
på (en) konsert (no concerto/show)
på kontoret (no escritório)
på restaurant (no restaurante)
på (kjøpe)senteret (no shopping)
på stasjonen (na estação)
på sykehuset (no hospital)
på sykehjemmet (casa de repouso)
på toget (no trem)
på treningsstudio (na academia)
på universitetet (na univerdidade)
på (en) utstilling (numa exposição)
i banken (no banco)
i barnehagen (na creche)
i begravelse (no enterro)
i (et) bryllup (no casamento)
i garasjen (na garagem)
i kirken (na igreja)
i (et) selskap (numa celebração/festa)
i sentrum (no centro (da cidade))
i skogen (na floresta)
i teater (no teatro)
Em alguns casos, pode-se usar as duas preposições com a mesma palavra, mas aí há significados distintos:
på senga = na cama, mas só na superfície, sem nada te cobrindo
i senga = na cama, debaixo das cobertas
på fjellet = numa montanha específica (ex.: på Saltfjellet), num lugar específico numa montanha (ex.: på hytta)
i fjellet = na montanha (sentido amplo)
på skolen = na escola, sentido concreto (ex.: no prédio da escola)
i skolen = na escola, sentido abstrato (ex.: no âmbito escolar)
Quando nos referimos aos cômodos de uma casa, usa-se på quando o substantivo é neutro e i quando o substantivo é feminino ou masculino.
på badet (no banheiro)
på kjøkkenet (na cozinha)
på loftet (no sótão)
på soverommet (no quarto)
på toalettet (no lavabo)
i gangen (no corredor)
i hallen (no hall de entrada)
i heisen (no elevador)
i kjellern (no porão)
i stua (na sala)
i trappa (na escada)
Exceção: i inngangspartiet (no hall de entrada)
OUTRA PREPOSIÇÃO "EM": HOS
Não posso terminar este post sem falar de hos, outra preposição que em português podemos traduzir por em. Quando nos referimos a pessoas, como estar na casa de alguém, ou estar no cabeleireiro, no médico, usa-se a preposição hos.
hos advokaten (no advogado)
hos foreldrene mine (na casa de meus pais)
hos frisøren (no cabelereiro)
hos legen (no médico)
hos Maria (na casa de Maria)
hos meg (na minha casa)
hos naboen (na casa do vizinho)
hos tannlegen (no dentista)